Bir karşı-sanat tarihçisi olan Georges Didi-Huberman, “Ateşböceklerinin Var Kalma Mücadelesi” başlıklı metninde bazı çağdaş düşünür, sanatçı ve filozoflarla diyaloglar kurarak çağımızı paradigmalar felsefesi ve felsefi bir arkeoloji üzerinden sorgulayarak bu ve bunun gibi sorulara cevap vermeye çalışır. Her şeyden önce olağanüstü bir diyalektik hassasiyetle örülen bu metinde Didi-Huberman ilk ve en temel soruşturmasını Pasolini’ye karşı açar. Didi-Huberman, metnin açılışında Dante’nin İlahi Komedyası’ndan Pier Paolo Pasolini’ye kadar ulaşan “ateşböceği” metaforunun kullanımındaki değişimi, yani metaforun metamorfozunu ve kazandığı yeni anlamı ele alır. İlahi Komedya’da cehennem hendeğindeki hain danışmanlarla birlikte yanan “ateşböcekleri” modern dünyamızda Pasolini’nin kullanımıyla yeni bir anlam kazanmıştır. Didi-Huberman’ın deyimiyle, Dante’nin dünyası modern zamanlarda altüst olmuş ve “ateşböcekleri” artık varlıklarını hedef alan tehdit ve hükümlerden kaçan, içinde yaşadıkları siyasi karanlığa karşı küçük ışıklarını ve parıltılarını yayarak etrafa sinyaller gönderen direniş ağlarına dönüşmüştür. (Sunuş'tan)

​

Peki sahiden de ateşböcekleri kayıp mı oldular? Hem de hepsi birden mi? Hâlâ aralıklarla da olsa olağanüstü sinyallerini gönderiyorlar mı? Eğer öyleyse nereden? Hâlâ bir yerlerde birbirlerini arıyorlar mı? Kendi aralarında konuşuyorlar mı? Azgın projektörlere, karanlık geceye, totaliter makineye ve her şeye rağmen birbirlerini seviyorlar mı? (Georges Didi-Huberman)

​

​

​

İÇİNDEKİLER

​

Sunuş, 9

Halil Yiğit

 

Ateşböceklerinin Var Kalma Mücadelesi, 25

Georges Didi-Huberman

 

I. CEHENNEMLER?, 29

 “Hain danışmanlar”ın cehennem hendeğindeki küçük ışıklarına (lucciole) karşı cennetin büyük ışığı (luce). – Modern savaş zamanlarında altüst olan Dante. – 1941’de genç bir adam ateşböceklerinde arzu ve masumiyetin parıltılarını keşfeder. – Politik bir soru: 1975’te Pier Paolo Pasolini, neo-faşizm ve ateşböceklerinin ortadan kaybolması. – Yeni bir diktatörlük tarafından yok edilen halk, direnişleri ve var kalma mücadeleleri. – Gerçeğe dönüşen cehennem? Pasolini’nin kıyameti çürütüldü, kanıtlandı, onaylandı, bugünkü değeri arttırıldı.

 

II. VAR KALMA MÜCADELELERİ, 53

Ateşböcekleri tamamen kayıp mı oldu yoksa her şeye rağmen hayattalar mı? Denis Roche’da kesintililiğin şiirsel ve görsel deneyimi: yeniden ortaya çıkma, tekrar ortadan kaybolma. – Minör ışıklar: yersizyurtsuzlaştırılmışlar, politikalar, kolektifler. Pasolini’nin cinsel ve politik umutsuzluğu. Gösteri fenomenolojisi olmadan canlı bir topluluk olunmaz: ateşböceklerinin ışıltılı jestleri. – Walter Benjamin ve diyalektik imgeler. Her bir tahayyül biçimi aynı zamanda siyaset yapmanın da bir yoludur. Var kalma siyaseti: Aby Warburg ve Ernesto De Martino.

 

III. KIYAMETLER?, 71

Çağımızı paradigmalar ve felsefi bir arkeoloji üzerinden sorgulamak: Giorgio Agamben ve Pasolini. – “Tecrübenin yok edilmesi”: kıyamet ve çocukluk yası. Yıkım ve kurtuluş arasında. – Jacques Derrida’nın kıyamet tonuna ve Theodor Adorno’nun yeniden dirilişin düşünülmemiş yönlerine getirdikleri eleştiriler. – Bir var kalma teorisi için ne radikal yıkıma ne de nihai kurtuluşa ihtiyaç vardır. Ufka karşı imge.

 

 

IV. HALKLAR, 89 

Karşı-iktidarların parıltılarına karşı iktidarın ışıkları: Benjamin’e karşı Carl Schmitt. Tüm ayrılıkların ötesinde Agamben.
– Schmitt ve Guy Debord üzerinden Agamben’e göre totaliterlik ve demokrasi: alkış ve tezahürattan kamuoyuna. Halklar bütünleşmeye ve olumsuzluğa indirgendi. – Benjamin’e göre felsefi arkeoloji etkiler ve tepkiler “ritmini”, tezahüratları ve devrimleri gerektirir.

 

V. YIKIMLAR?, 107 

Ufka karşı imge: diyalektik parıltı aralıklarla yanıp söner ve “ufku yarıp geçer”. – Kaynaksız ufuklara karşı imgenin kaynakları. Yoksullaşmak ortadan kaybolmak demek değil. Sapma, yansıma ve çatallanma. – Paha biçilmezliğe karşı değer yitimi. Yıkım ve kurtuluşun geri dönüşü olmayan zamanlarına karşı arzunun saf olmayan zamansallığı. Kelimeleri ve imgeleri görünür kılmak.

 

VI. İMGELER, 121 

Rüyaları görünür kılmak: Charlotte Beradt ya da ateşböceği-bilgi. Tanıklık ve öngörü. Ölmekte olanın otoritesi. – Karanlıkta uzaklaşmalar ve parıltılar. Georges Bataille savaşta: çatlak, erotizm, iç deneyim. Siyasal aydınlanma ve bilgisizlik. – İmha edilemeyen ve aramızda kalan topluluk: Maurice Blanchot. “Geçmiş ve gelecek arasındaki gedikte” insanlık parçacıkları: Hannah Arendt ve “çapraz kuvvet”. Halkların parıltılarına karşı saltanatların ışığı. Laura Waddington’ın ateşböceği-imgeleri. Karamsarlığı organize etmek.

​

​

​